Seks Asılılığı: Əlamətləri, Təsirləri və Müalicə Yolları

Seks asılılığı, insanın cinsi fəaliyyətə qarşı dayanıla bilməyən bir ehtiyac və məcburiyyət hiss etdiyi bir davranış pozuntusudur. Bu, digər asılılıqlarda olduğu kimi insanın şəxsi, peşəkar və sosial həyatına mənfi təsir göstərə bilər. Seks asılılığı bəzi hallarda heroin və kokain asılılığı qədər güclü təsirə malik ola bilər və bu səbəbdən ciddi yanaşma tələb edir.

Seks Asılılığının Əlamətləri

Seks asılılığı olan insanlar cinsi fəaliyyətlə bağlı nəzarəti itirir və bu davranışlarına görə peşmanlıq və ya utanma hissi yaşayırlar. Aşağıda seks asılılığının əsas əlamətləri təqdim olunur:

1. Pornoqrafiyaya Artan Maraq

• İnsan pornoqrafiyaya qarşı dayanıla bilməyən bir maraq hiss edir və zaman keçdikcə daha çox məzmun izləməyə başlayır.

2. Bir Dövrdə Çox Sayda Partnyorla Cinsi Yaxınlıq Arzusu

• Seks asılılığı olan insanlar tez-tez bir neçə insanla eyni vaxtda cinsi əlaqədə olmaq istəyir və bu arzunu reallaşdırmaq üçün çalışırlar.

3. Cinsi Aktivlikdən Utanmaq və Dayanmaq İstəyi

• Hər dəfə cinsi əlaqədən sonra utanmaq və ya peşmanlıq hissi keçirmək, lakin bu davranışı dayandıra bilməmək.

4. Problemlərdən Qaçmaq Üçün Seksdən İstifadə

• Stress, depressiya və digər emosional problemləri həll etmək üçün seksə qaçış. Bu davranış müvəqqəti rahatlama təmin etsə də, uzunmüddətli təsirlər daha zərərli ola bilər.

5. Vacib Həyati Fəaliyyətləri Ötürmək

• Seksə görə mühüm iş iclaslarını, görüşləri və ya ailə tədbirlərini əldən vermək və ya gecikdirmək.

Seks Asılılığının Fəsadları

Seks asılılığı yalnız insanın şəxsi həyatına deyil, həm də sosial, emosional və peşəkar həyatına ciddi təsir göstərə bilər. Əsas fəsadlar bunlardır:

1. Münasibətlərə Zərər

• Seks asılılığı insanlar arasındakı emosional bağları zəiflədir və partnyorlar arasında inamsızlıq yaradır.

2. İş və Sosial Həyatda Çətinliklər

• Seks asılılığı olan insanlar cinsi fəaliyyətlərinə görə işlərini və sosial münasibətlərini laqeyd edə bilər.

3. Psixoloji Fəsadlar

• Seks asılılığı depressiya, günahkarlıq hissi, utanma və özünəinamın azalmasına səbəb ola bilər.

4. Cinsi Yolla Keçən Xəstəliklər

• Bir neçə partnyorla qorunmasız əlaqələr cinsi yolla keçən infeksiyaların və sağlamlıq problemlərinin yaranma riskini artırır.

Seks Asılılığının Müalicəsi

Seks asılılığı bir davranış pozuntusu kimi müalicə edilə bilər. Bu proses vaxt tələb edir və xəstənin iradəsi ilə yanaşı, peşəkar dəstək də vacibdir. Müalicə üsulları aşağıdakılardır:

1. Psixoterapiya

• Koqnitiv-Davranış Terapiyası (CBT): Seks asılılığı ilə mübarizə aparmaq üçün ən təsirli psixoloji terapiya metodlarından biridir. Bu üsul vasitəsilə insanlar öz davranışlarını və düşüncə tərzlərini dəyişdirə bilərlər.
• Seksual Terapiya: Cinsi münasibətləri və davranışları normallaşdırmaq üçün xüsusi terapiya növüdür.

2. Dərman Müalicəsi

• Antidepressantlar: Seksual asılılıq ilə əlaqəli olan depressiya və narahatlıq kimi emosional problemləri idarə etmək üçün istifadə olunur.
• Naltrekson: Bu dərman asılılıq yaradan davranışlardan zövq alma hissini azaldır və seks asılılığı ilə mübarizədə təsirli ola bilər.
• Antiandrogenlər: Kişilərdə seks hormonlarının təsirini azaldaraq cinsi istəyi aşağı salır.

3. Qrup Dəstəyi

• Dəstək Qrupları: Seksual asılılıq yaşayan insanlar üçün təşkil olunan dəstək qrupları emosional və sosial dəstək təmin edir. Bu qruplarda insanlar təcrübələrini paylaşır və bir-birini motivasiya edirlər.

Seks Asılılığının Qarşısını Almaq Üçün Tövsiyələr

1. Özünüzü izləyin: Cinsi fəaliyyətlərinizin həyatınıza təsirini dəyərləndirin. Davranışlarınızın nəzarətdən çıxdığını hiss edirsinizsə, mütəxəssis yardımı alın.
2. Stressi idarə edin: Meditasiya, yoga və ya digər stress idarəetmə texnikaları emosional problemlərdən qaçmaq üçün seksə qaçış riskini azalda bilər.
3. Həyat tərzini dəyişdirin: Sağlam həyat tərzi qəbul edin və müsbət fəaliyyətlərlə məşğul olun.

Nəticə

Seks asılılığı ciddi bir davranış pozuntusudur və şəxsi həyat, münasibətlər və ümumi sağlamlıq üzərində ciddi təsirlər göstərə bilər. Erkən diaqnoz və müalicə ilə bu problemi idarə etmək və insanın həyat keyfiyyətini artırmaq mümkündür. Əgər özünüzdə və ya yaxınlarınızda belə bir problem müşahidə edirsinizsə, peşəkar yardımdan çəkinməyin. Sağlam cinsi həyat sağlam emosional və fiziki həyatın vacib hissəsidir.